Ekşili Tutmaç Çorbası: Geleneksel Lezzetin Tarifi
Ekşili tutmaç çorbası, Türk mutfağının özellikle Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaygın olarak tüketilen, yoğurt bazlı, besleyici ve ferahlatıcı bir çorbadır. "Tutmaç", Orta Asya Türk mutfağından gelen ve erişteyi ifade eden bir kelimedir. Bu çorba, yoğurdun ekşimsi tadı ve taze yeşilliklerle harmanlanarak hazırlanır. İşte evde kolayca yapabileceğiniz ekşili tutmaç çorbası tarifi:
Malzemeler (4-6 kişilik):
- 2 su bardağı yoğurt (tercihen süzme veya tam yağlı)
- 1 su bardağı tutmaç eriştesi (veya ince kesilmiş ev yapımı erişte)
- 1 adet soğan (ince doğranmış)
- 2 diş sarımsak (ezilmiş)
- 1 yemek kaşığı tereyağı veya sıvı yağ
- 1 çay bardağı nohut (haşlanmış, isteğe bağlı)
- 1 çay bardağı yeşil mercimek (haşlanmış, isteğe bağlı)
- Taze nane, maydanoz veya dereotu (ince doğranmış)
- 1 yemek kaşığı kuru nane
- 1 tatlı kaşığı kırmızı pul biber
- Tuz, karabiber (damak zevkine göre)
- 6-7 su bardağı su veya et suyu (daha lezzetli olması için)
- 1 adet yumurta (çırpılmış, yoğurtla karıştırmak için)
Hazırlık Süresi: 15 dakika
Pişirme Süresi: 30-40 dakika
Yapılışı:
- İlk olarak, geniş bir tencerede tereyağını eritin. İnce doğranmış soğanı ekleyip pembeleşene kadar kavurun. Ardından ezilmiş sarımsakları ilave edip 1-2 dakika daha kavurun.
- Haşlanmış nohut ve yeşil mercimeği tencereye ekleyin (isteğe bağlı, geleneksel tarifte olmayabilir). Karıştırdıktan sonra su veya et suyunu ilave edin. Kaynamaya bırakın.
- Bir kasede yoğurdu, çırpılmış yumurtayı ve bir tutam tuzu iyice çırpın. Yoğurdun kesilmemesi için, kaynayan sudan bir kepçe alıp yoğurt karışımına yavaşça ekleyerek ılıştırın. Bu işlemi 2-3 kez tekrarlayın.
- Ilıyan yoğurt karışımını tencereye yavaşça ekleyin, sürekli karıştırarak yoğurdun pürüzsüz kalmasını sağlayın. Orta ateşte 5-10 dakika kaynatın, ancak yoğurdun ayrılmasını önlemek için çok fazla kaynatmamaya dikkat edin.
- Tutmaç eriştesini çorbaya ekleyin ve erişteler yumuşayıncaya kadar 10-15 dakika pişirin. Erişteler pişerken ara sıra karıştırın.
- Çorbayı ocaktan almadan önce ince doğranmış taze yeşillikleri (nane, maydanoz veya dereotu) ve kuru naneyi ekleyip karıştırın. Tuz ve karabiberle tatlandırın.
- Son olarak, ayrı bir tavada kızdırdığınız tereyağına kırmızı pul biberi ekleyip kısa süre çevirin ve çorbanın üzerine gezdirin. Bu, çorbaya hem renk hem de lezzet katacaktır.
- Sıcak servis yapın. Yanında limon dilimleri ile sunabilirsiniz.
İpuçları ve Notlar:
- Yoğurdun kesilmemesi için, yoğurt karışımını çorbaya eklerken yavaş ve sürekli karıştırmak önemlidir. Ayrıca, çorbayı çok yüksek ateşte kaynatmaktan kaçının.
- Geleneksel tarifte erişte ev yapımı olabilir; un, su ve tuzla hazırlanan hamur ince açılıp kurutularak kullanılır. Hazır erişte kullanırsanız, pişme süresine dikkat edin.
- Ekşi tadı artırmak için, servis sırasında bir miktar limon suyu veya sumak ekleyebilirsiniz. Bazı yörelerde "ekşili" adı, yoğurdun ekşiliğinden veya ekşi malzemelerden gelir.
- Çorbayı vejetaryen yapmak için et suyu yerine su kullanın ve nohut/mercimek gibi bakliyatları tercih edin.
- Soğuk kış günlerinde içinizi ısıtacak bu çorba, aynı zamanda yaz aylarında serinletici bir seçenek olabilir. Servis ederken üzerine zeytinyağı da gezdirebilirsiniz.
Bu tarifle, evinizde geleneksel bir lezzeti kolayca deneyimleyebilirsiniz. Afiyet olsun! |